Open Monumentendag 2023: ambacht in beweging

Het tweede weekend van september staat in het teken van Open Monumentendag 2023. Dit jaar is het twintig jaar geleden dat het UNESCO verdrag voor de Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed is gesloten. En dat wordt gevierd door het thema ‘Levend erfgoed’ te koppelen aan Open Monumentendag.

“We kunnen immaterieel erfgoed – oftewel levend erfgoed – omschrijven als de culturele gebruiken, tradities en ambachtelijke vaardigheden die mensen van huis uit hebben meegekregen, die zij zich eigen hebben gemaakt en die zij op hun beurt weer willen doorgeven”, legt de organisatie uit. “Dit immateriële erfgoed is – anders dan de stenen van een monument – voortdurend in beweging en verandert mee met de tijd én van beoefenaar tot beoefenaar.”

Ook op grafisch gebied is er tijdens Open Monumentendag het nodige te beleven. Enkele tips van Print Pakt:

Voormalige Boekwinkel/ Drukkerij Roelants (Schiedam)

Dit achttiende-eeuwse woonhuis met een rijk geprofileerde kroonlijst staat prominent op de hoek van de Lange Haven 141 in Schiedam. Achter de rijk gedecoreerde winkelpui bevindt zich een al even bijzonder winkelinterieur uit het derde kart van de negentiende eeuw. In het pand was tussen 1849 en 2000 de firma Roelants gevestigd. Deze bekende Schiedamse drukkerij gaf in 1867 de eerste exemplaren van Snikken en grimlachjes van Piet Paaltjens (alter ego van dominee François Haverschmidt).

Papiermolen aan de Kingbeek (“t Grueske”)

Voor het dagelijks leven in de Maasdorpen Obbicht, Papenhoven en Grevenbicht heeft de Kingbeek eeuwenlang een rol van betekenis gespeeld. Al in de Romeinse tijd werd de waarde van dit stroompje ingezien, hetgeen moge blijken uit de vele Romeinse vondsten uit deze plaatsen. De beek voedt het grachtensysteem het kasteel van Obbicht, maar zorgde sinds de middeleeuwen ook voor het aandrijven van diverse molens, zoals de monumentale watermolen van Grevenbicht. Eén van de molens, in Obbicht aan het Grueske gelegen, werd gebruikt voor papierfabricage.

Vm. Wilhelminaschool/ Grafisch Atelier (Alkmaar)

De Wilhelminaschool werd gebouwd op de plek waar voordien de Oude Schuttersdoelen stond. Het Oude Doelengebouw (uit 1509) is diverse malen doorverkocht en in 1870 kwam er een school in: de Christelijke School en Evangelisatielocaal. Het oude pand werd uiteindelijk in 1903 gesloopt en vervangen door het huidige fraaie jugendstilpand. De school voor Christelijk lager onderwijs ging toen Wilhelminaschool heten. De jugendstil was een toentertijd zeer moderne bouwstijl. Het ontwerp is van de bekende Alkmaarse architect C.J. Ooms en de eerste steen werd gelegd in 1905. Nu bevindt zich hier het Grafisch Atelier Alkmaar.

Huis van het Boek (Den Haag)

Kom op zaterdag 9 en zondag 10 september tijdens de Open Monumentendagen langs bij Huis van het boek! Dit is de kans om Huis van het boek gratis aan je familie en vrienden te laten zien. Dwaal rond in het mooie pand en geniet van de boekkunst en natuurlijk ook van de museumtuin.

Demonstratie ambachtelijk inkt maken (Oudewater)

Graficus en kunsthistoricus Ad Stijnman demonstreert op zaterdag 9 september (om 11.00/12.00/14.00 en 15.00 uur) hoe op historische wijze, met behulp van pigmenten inkt werd gemaakt. Duur ongeveer 20 minuten. Bij elke demonstratie kunnen 4 personen deelnemen. Reserveren bij de TIP, deelname is gratis.